اعتیاد پسر نوجوان به بازی های کامپیوتری فرصتی برای تقویت حافظه، رشد تحصیلی و آموزش زبان انگلیسی
خانم دکتر تی نو از اساتید خوبم در دانشگاه استنفورد همواره می گفت: استاد خوب باید بگونه ای تدریس کند که دانشجویانش بگویند که کلاس فلان استاد حقیقتاً زندگی ما را تغییر داد. این امر در مورد مشاورین نیز صدق می کند و به عنوان یک متخصص مهارتهای آموزشی و ارتباطی معتقدم صرفاً شناسایی مشکل مراجعه کننده و ارائه راهکاری برای رفع آن وظیفه امثال من نیست. زیرا اینکار را بسیاری از متخصصین دیگر هم می توانند انجام دهند، بلکه باور و ایمان دارم که باید کاری فراتر از حد تصور مشاوره گیرنده انجام داد. خانمی که برای حل مشکل اعتیاد فرزند ۹ ساله اش به بازی های رایانه ای مراجعه کرده بود، هیچگاه تصور نمی کرد، مشاور فرزندش از مشکل اعتیاد او به این بازی ها در جهت آموزش زبان انگلیسی و تقویت حافظه و مهارتهای درسی اش بهره بگیرد.
ماجرا از این قرار بود که فرزند آن خانم به نام مارتین ( به دلیل حفظ حریم خصوصی مراجعین از اسامی فرضی خارجی به جای اسامی واقعی و ایرانی استفاده شده است) اعتیاد شدیدی به انجام بازی های کامپیوتری داشت. همین امر موجب بروز افسردگی، پرخاشگری ، کمبود علاقه به فعالیت های دیگر ، چاقی و اضافه وزن و افت تحصیلی شده بود.
متأسفانه کامپیوتر و بازی های کامپیوتری مخصوصاً زمانی که فرد درگیر نقش بازی کردن می شود، زندگی اجتماعی و تحصیلی بسیاری از دانش آموزان را به سوی تباهی می کشاند. ضمن آنکه اعتیاد به این بازی ها مشکلات جسمانی نظیر سردرد، سرگیجه، درد انگشتان و مچ دست، آرنج ، کتف ، گردن، ستون فقرات، چشم و نظایر آن ،مشکلات تغذیه ای و افزایش وزن ، تغییر در سوخت و ساز بدن و حجم تنفس و افزایش ضربان قلب ، اختلال در رشد جسمانی و مهارت های حرکتی، تنبلی ذهن ، پرخاشگری ، کاهش تمرکز و افت تحصیلی را نیز دربر دارد.
مادر مارتین در جلسه مشاوره اظهار داشت: “این بچه به محض آنکه از مدرسه به خانه برمی گردد، پشت کامپیوترش می نشیند و مشغول بازی کردن می شود. او حتی غذایش را نیز در حین بازی می خورد. مارتین تازگی ها کم طاقت شده و بلافاصله عصبانی می شود، نمرات درسی اش هم که نسبت به قبل افت زیادی داشته و صدای دبیرانش را هم درآورده است. این کامپیوتر به جان او بند است و هیچ کس جرأت نمی کند که او را یک لحظه از آن جدا سازد.”
به مادر ایشان عرض کردم : ” من بسیار به بازی های کامپیوتری علاقه مندم. زیرا جدا از جنبه سرگرم کننده آنها که مهارت حل مسئله را در انسان بکار می گیرند، می توان از آن در جهت رشد تحصیلی مارتین، آموزش زبان های خارجی و تقویت حافظه او نیز بهره گرفت. “
در طی جلسات مشاوره مهارتهایی را به مارتین آموختم تا او هرگاه که به سراغ بازی های کامپیوتری می رود، ناخواسته تمرکزش در بازی بر روی برآورده کردن خواسته های من در جهت تقویت حافظه و بهبود مهارتهای درسی اش باشد. به عنوان نمونه یکی از روش های فوق العاده یادگیری و حفظ مطالب درسی و نیز لغات زبانهای دیگر نظیر انگلیسی ایجاد مسیرهای ذهنی خاص بصورتی خلاقانه بود. خوشبختانه طراحان بازی های کامپیوتری با بهره گیری از گرافیک های جذاب و زیبا بصورتی ناخواسته کار مرا آسان کرده اند و فرصتی را فراهم ساخته اند تا امثال مارتین با مهارتی که برای ساخت مسیرهای ذهنی به آنها آموخته ام بتوانند هزاران مطلب درسی و نیز لغات زبان را در حین بازی بیاموزند.
بعد از آنکه مارتین در طی چند هفته بصورت کامل مهارتهای لازم برای طراحی مسیرهای ذهنی را آموخت. به شدت علاقه اش به یادگیری مطالب درسی و نیز آموزش زبان انگلیسی افزایش یافت. با گذشت سه ماه مارتین ۹ ساله، حدود ۳۰۰۰۰ لغت زبان انگلیسی را آموخته بود او اکنون براحتی می تواند به مکالمه زبان انگلیسی بپردازد. ضمن آنکه نمرات درسی او نیز رشد چشمگیری یافته است. در طی این سه ماه برای آنکه مارتین را به فعالیتهای دیگر و نیز کارهای اجتماعی علاقه مند سازم. از همان مهارتهای ذهنی بهره گرفته و او را به انجام کارهایی بیرون از بازی های کامپیوتری و در دنیای واقعی ترغیب کردم.
اکنون مارتین ۹ ساله بدون اینکه کسی او را از کامپیوتر دور کند بصورت خودکنترلی و هدفمند به سراغ کامپیوترش می رود. مارتین به مادر و دبیرانش ثابت کرده است که هیچ چیز برای تبدیل شدن به دانش آموزی موفق، خلاق، متفکر ، با برنامه و منضبط کم ندارد. او اکنون به کمک همان مهارتهای ذهنی در حین بازی های کامپیوتری ، در حال فراگیری زبان فرانسه نیز می باشد.
